روز چهارشنبه گذشته مذاكره‌كنندگان آمريكايي و كره‌اي در سئول امضاي خود را پاي توافقنامه‌اي گذاشتند كه تا زمان نامشخص، حداقل «درآينده نزديك»، امكان غني‌سازي اورانيوم يا بازفرآوري سوخت مصرف شده در نيروگاه‌هاي كره‌جنوبي را به اين كشور نمي‌دهد. براساس اين توافق، امكان مذاكره بر سر غني‌سازي اورانيوم توسط كره‌اي‌ها براي مقاصد صلح‌آميز در آينده، «باز» گذاشته شده است.
توافق جديد در ادامه توافقنامه‌اي است كه در سال1972بين دوطرف منعقد شد. براساس معاهده اتمي 1972آمريكا و كره‌جنوبي، كره‌اي‌ها از غني‌سازي اورانيوم و بازفرآوري سوخت مصرف شده در نيروگاه‌هايشان منع شدند و در مقابل آمريكايي‌ها متعهد شدند به توسعه صنعت نوپاي هسته‌اي اين كشور كمك كنند. از آنجا كه اعتبار اين توافقنامه در سال 2013به پايان مي‌رسيد، دوطرف از سال 2010مذاكرات خود را براي تعيين تكليف آن از سر گرفتند. توافق اخير كه از آن به «توافق بازبيني شده» هسته‌اي آمريكا و كره‌جنوبي نام برده مي‌شود، توسط مارك ليپرت، سفير آمريكا در كره‌جنوبي و پارك روبيوگ، مذاكره‌كننده هسته‌اي كره‌اي‌ها، به امضا رسيد.
طولاني شدن مذاكرات مذكور به اين دليل بود كه كره‌اي‌ها اعلام كرده بودند با اتمام مدت زمان قرارداد هسته‌اي بين دوكشور قصد دارند سوخت لازم براي نيروگاه‌هاي هسته‌اي خود را در داخل كشورشان توليد كنند؛ موضوعي كه بلافاصله با مخالفت آمريكا مواجه شد.
براساس توافق اخير، كره‌جنوبي همچنان امكان بازفرآوري سوخت مصرف شده در نيروگاه‌هاي هسته‌اي خود را نخواهد داشت، اما اين امكان به كره‌جنوبي داده شده كه سوخت مصرف شده را در خاك يك كشور ثالث بازفرآوري كند.
يكي از مهم‌ترين موارد مورد اختلاف بين آمريكا و كره‌جنوبي طي يك‌سال‌و‌نيم اخير، موضوع سوخت مصرف شده يا پسماند هسته‌اي نيروگاه‌هاي كره‌جنوبي بوده است. كره‌اي‌ها كه اكنون بيش از 4دهه است برق هسته‌اي توليد مي‌كنند، اعلام كرده‌اند ديگر گنجايش ذخيره اين پسماندها را ندارند. كره‌جنوبي كشوري است كوچك با جمعيت بالا و اكنون نگراني‌هاي زيست‌محيطي در مورد پسماندهاي هسته‌اي نيروگاه‌هاي برق در اين كشور، يكي از چالش‌هاي جدي پيش‌روي دولت به شمار مي‌رود. آمريكايي‌ها براساس توافق جديد قول داده‌اند در مديريت پسماندهاي هسته‌اي به اين كشور كمك كنند.
كره‌جنوبي با داشتن 23رآكتور چهارمين توليدكننده برق هسته‌اي در دنياست و حدود يك سوم برق مورد نياز خود را از نيروگاه‌هاي هسته‌اي توليد مي‌كند. آمريكا با بهره‌گيري از 100رآكتور هسته‌اي بيش از 798هزار گيگاوات-ساعت برق توليد مي‌كند و بزرگ‌ترين توليدكننده برق هسته‌اي جهان است. پس از آمريكا، فرانسه با 58رآكتور بيش از 418هزار گيگاوات-ساعت برق توليد مي‌كند كه اين ميزان تقريبا سه‌چهارم برق مورد نياز اين كشور را تأمين مي‌كند. روسيه نيز با 34رآكتور بيش از 169هزار مگاوات-ساعت برق توليد مي‌كند كه تأمين‌كننده بيش از 18درصد برق مصرفي اين كشور است.
كره‌جنوبي يكي از سازندگان نيروگاه‌هاي هسته‌اي در دنياست. كره‌اي‌ها در سال2009 قراردادي 20ميليارد دلاري با امارات متحده‌عربي امضا كردند و اكنون مشغول ساخت 4نيروگاه در اين كشور هستند. همچنين در قراردادي ديگر كه ماه گذشته نهايي شد، كره‌جنوبي با دريافت 2ميليارد دلار، طي 20سال آينده 2رآكتور هسته‌اي در عربستان سعودي خواهد ساخت.
آمريكا نگراني خود در مورد غني‌سازي هسته‌اي در منطقه شمال شرق آسيا را با موقعيت هسته‌اي كره‌شمالي توجيه مي‌كند. طبق گزارش آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، كره‌شمالي توانايي غني‌سازي اورانيوم، توليد سوخته هسته‌اي و همچنين بازفرآوري سوخت مصرف شده هسته‌اي را به‌دست آورده است. براساس برآوردهاي انجام شده پيونگ‌يانگ حدود 10بمب اتمي دارد و تاكنون 3بار دست به آزمايش اتمي زده كه آخرين آن مربوط به فوريه 2013 بوده است.
با وجود اينكه كره‌جنوبي بارها اعلام كرده به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌اي نيست، اما نظرسنجي‌هاي انجام شده طي سال‌هاي اخير نشان مي‌دهد مردم اين كشور دستيابي به سلاح هسته‌اي را ضروري مي‌دانند. اين ديدگاه به‌خصوص در زمان‌هايي كه تنش بين كره‌جنوبي با همسايه شمالي‌اش به اوج خود رسيده، تشديد شده است.پيچيدگي ديگر دراين رابطه، از توافقنامه آمريكا و ژاپن ناشي مي‌شود؛ براساس توافقي كه در دهه1980بين آمريكايي‌ها و همسايه ديگر كره‌اي‌ها انجام شد، به ژاپني‌ها اجازه داده شد سوخت مصرف شده نيروگاه‌هاي هسته‌اي خود را در خاك كشورشان بازفرآوري كنند.
به‌نظر مي‌رسد مقام‌هاي كره‌جنوبي با وجود اعتراض‌هاي اوليه، نسبت به توافق نه چندان بازبيني شده اخير رضايت دارند؛ چرا كه اين توافق «امكان مذاكره» بر سر غني‌سازي اورانيوم توسط كره‌جنوبي در آينده را «باز» گذاشته است. برهمين اساس، يكي از مقام‌هاي ارشد وزارت امور خارجه كره‌جنوبي در گفت‌وگو با خبرگزاري يونهاپ كره‌جنوبي ضمن ابراز خرسندي از توافق به عمل آمده اعلام كرد: «همين كه مسير رسيدن به غني‌سازي در اين توافق باز ديده شده بسيار معني‌دار است؛ هرچند در آينده نزديك اين اتفاق ميسر نشود.» بنابراين كره‌اي‌ها بايد حداقل 20سال ديگر (مدت زمان اعتبار توافق كنوني) صبر كنند تا شايد بتوانند بار‌ديگر موضوع تأمين سوخت هسته‌اي نيروگاه‌هاي برق و بازفرآوري پسماندهاي هسته‌اي خود را با آمريكايي‌ها مطرح كنند.
نظر شما